Κυριακή 18 Απριλίου 2010
ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ- ΑΤΑΚΤΩΣ ΕΡΡΙΜΕΝΑ
ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ
Η πολιτική ζωή είναι όπως τα παγόβουνα. Αυτό που φαίνεται είναι ένα πολλοστημόριο του πραγματικού. Το κύριο σώμα είναι υποβρύχιο – παζάρια, συναλλαγές, ελιγμοί. Και ο κοσμάκης διαβάζοντας αυτά που οι αφεντάδες του θέλουνε να διαβάζει, νομίζει και πως μπορεί να κρίνει. Σάμπως να διέθετε τα πραγματικά δεδομένα!
από:
“ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ” ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ- Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
Η λέξη προέρχεται από το λατινικό ρήμα propagare= διαδίδω. Πρόκειται για τη συστηματική διάδοση κάποιων ιδεών με δόλιους τρόπους προς συγκεκριμένους δέκτες, προς εξυπηρέτηση συμφερόντων των ίδιων.
Μορφές προπαγάνδας: - πολιτική
-Εμπορική- διαφήμιση
- Θρησκευτική
- Εθνική- εθνικιστική
- Κοινωνική επιστημονική
- Αθλητική ιδεολογική
Μέσα- φορείς προπαγάνδας:
- οικογένεια
- Σχολείο
- ΜΜΕ
- Τέχνη
- Βιβλίο
- Στρατός
- Πνευματική- θρησκευτική ηγεσία.
Ποίους τρόπους και μηχανισμούς προπαγάνδας χρησιμοποιούν οι πομποί;
- Σύγχυση είδησης- σχολίου.
- Παραπληροφόρηση
- Υπερπληροφόρηση- σύγχυση
- Κινδυνολογία
- Λαϊκισμός
- Φημολογία
- Λεξιμαγεία
- Συνθηματολογία
- Βαρύγδουποι τίτλοι, εικόνες εντυπωσιακές.
Ποίοι λόγοι οδηγούν στην προπαγάνδα; Για ποίους λόγους προωθείται;
- Οικονομικά συμφέροντα
- Πολιτικά συμφέροντα- επεκτατικές βλέψεις.
- Προσωπικές φιλοδοξίες
- Φανατισμός
- Κρίση των αξιών- ηθική χαλάρωση
Γιατί οι άνθρωποι γίνονται θύματα προπαγάνδας;
- Υλιστικός ευδαιμονισμός- θεοποίηση του χρήματος- αδιαφορία για τα κοινά και παρασύρονται.
- Η προσκόλληση στην ειδίκευση καθιστά τον άνθρωπο πνευματικά μονομερή, χωρίς κριτικό πνεύμα
- Η στείρα τεχνοκρατική αντίληψη οδηγεί τον άνθρωπο σε πλασματική ευτυχία και απογυμνώνεται το πνεύμα του.
- Τα μηνύματα που λαμβάνει ο άνθρωπος είναι καταιγιστικά και οι ρόλοι που καλούνται να παίξουν οι άνθρωποι είναι πολλοί με αποτέλεσμα να απορροφούν το ενδιαφέρον τους και να λείπει ο ελεύθερος χρόνος που χρειάζεται για να εξετάσουν τα μηνύματα.
Σε ποια αποτελέσματα οδηγεί η προπαγάνδα;
- Μαζοποίηση, χειραγώγηση, ,αποπροσανατολισμός κοινής γνώμης.
- Εθνικισμοί, πόλεμοι, συγκρούσεις, βία, εγκληματικότητα , παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
- Διαιώνιση στερεοτύπων και προκαταλήψεων.
- Καταναλωτισμός, υπερεντατικοποίηση της εργασίας.
- Κομματικος φανατισμός, πόλωση, απουσία διαλόγου , ελαχιστοποίηση του ελέγχου εξουσίας
- Έλλειψη σεβασμού στον άνθρωπο και στέρηση της πνευματικής ελευθερίας.
- Επικράτηση ξένης κουλτούρας- πολιτιστική διείσδυση των ανεπτυγμένων δε υπανάπτυκτες χώρες.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γιώτα Χριστοπούλου
ΔΙΆΚΡΙΣΗ ΕΙΔΗΣΗΣ ΣΧΟΛΊΟΥ
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΕΙΔΗΣΗ – ΣΧΟΛΙΟ
Πρόκειται για μια επιστήμη η οποία διδάσκει τους λειτουργούς της να συγκεντρώνουν και να καταγράφουν ειδήσεις σχετικές με ποίκιλλα θέματα της δημόσιας ζωής ,πολιτικά , κοινωνικά, πνευματικά που αφορούν τον λαό και τον κάθε πολίτη ξεχωριστά.
Τις καταγεγραμμένες ειδήσεις οι δημοσιογράφοι τις διαδίδουν μέσω του τύπου καθώς και των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης με σκοπό να διαφωτίζεται ο πολίτης για τα δρώμενα.
Η δημοσιογραφία ως επιστήμη εντάσσει στον ορισμό της και το σύνολο των μέσων που χρησιμοποιεί δηλαδή τους δημοσιογράφους , τα όργανα διάδοσης των ειδήσεων ( εφημερίδες , τηλεόραση , διαδίκτυο κ.α.) και τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται από τον τύπο διάφορα θέματα και γεγονότα ( σχολιασμοί , αναλύσεις , προεκτάσεις).
ΕΙΔΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ: - ειδησεογραφία , δηλαδή καταγραφή και παρουσίαση ειδήσεων και γεγονότων.
- Ερμηνευτική δημοσιογραφία , δηλαδή ερμηνεία , ανάλυση , σχολιασμός των γεγονότων , και εμβάθυνση σε αυτά και τις προεκτάσεις τους ( άρθρο , χρονογράφημα, επιφυλλίδες).
Η ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΙΔΗΣΗ – ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ;
Η αντικειμενική ενημέρωση δεν είναι εύκολο να εξασφαλιστεί στην δημοσιογραφία γιατί: - η είδηση πολλές φορές εμπλέκεται με το σχόλιο του δημοσιογράφου πάνω σε αυτήν.
- Ο δημοσιογράφος σήμερα επηρεάζεται από τα πρόσωπα και τις εξελίξεις με αποτέλεσμα να είναι εμπαθής ή μεροληπτικός απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις.
- Για να εξασφαλιστεί η αντικειμενικότητα στην είδηση χρειάζεται να υπάρχει σαφής διαχωρισμός της είδησης από το σχόλιο του δημοσιογράφου.
ΣΧΟΛΙΟ : είναι η προσωπική θέση του δημοσιογράφου απέναντι στην είδηση η οποία μπορεί να ειπωθεί μόνο με μια λέξη νοηματικά φορτισμένη θετικά ή αρνητικά.
ΣΧΕΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ – ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
· Πληροφόρηση: καταγραφή και συσσώρευση πληροφοριών η οποία στηρίζεται στην απομνημόνευση και η στάση του δέκτη απέναντι στα μηνύματα δεν είναι ενεργητική.
· Ενημέρωση: ο δέκτης συμμετέχει στα γεγονότα και τις εξελίξεις , αξιοποιεί τις πληροφορίες που του δίνονται ,εμβαθύνει σε αυτό και το κατανοεί.
Η έννοια της πληροφόρησης οδηγεί όμως και σε παρανοήσεις και την υιοθέτηση άλλων σχετικών με αυτή εννοιών:
Υπερπληροφόρηση: το φαινόμενο κατά το οποίο ο δέκτης δέχεται σωρεία μηνυμάτων και πληροφοριών που δεν μπορεί να ελέγξει , να επεξεργαστεί και να αφομοιώσει. Στο πλαίσιο της υπερπληροφόρησης αυτής οδηγούμαστε στην προώθηση και εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων με αποτέλεσμα να δεχόμαστε κατευθυνόμενη πληροφόρηση σε όλους τους τομείς όπως ο οικονομικός και πολιτικός ( κομματικοποίηση). Σε ένα πιο γενικό πλαίσιο κάθε μορφή πληροφόρησης είναι κατευθυνόμενη αφού έχει κάποιο στόχο, αλλά διαφορετικός είναι ο σκοπός και διαφορετική η σκοπιμότητα.
Παραπληροφόρηση: η σκόπιμη μετάδοση ψευδών ειδήσεων με σκοπό τη διαστρέβλωση της αλήθειας και την παραπλάνηση της κοινής γνώμης και την προώθηση συγκεκριμένων συμφερόντων. Η ακραία μορφή ης παραπληροφόρησης είναι η προπαγάνδα η οποία στηρίζεται στη μετάδοση ψευδών ειδήσεων χρησιμοποιώντας ύπουλους μηχανισμούς με σκοπό τη χειραγώγηση του κόσμου. Με αυτόν τον τρόπο τα γεγονότα διαστρέφονται και φθάνουμε στην υποπληροφόρηση.
Υποπληροφόρηση: το φαινόμενο κατά το οποίο ο πολίτης σκόπιμα γνωρίζει μόνο ένα μέρος της αλήθειας , των γεγονότων δηλαδή δεν έχει σαφή εικόνα για τα θέματα του δημόσιου βίου και των γεγονότων. Πολλές φορές όμως ο πολίτης σκόπιμα επιλέγει την υποπληροφόρηση ως αντίδραση αφού αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει προσπάθεια χειραγώγησης και προσηλυτισμού του από τους λίγους και ισχυρούς.
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΩΣΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΜΜΕ ΚΑΙ ΥΓΙΟΥΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ
¨ Ο πομπός : - να διαθέτει γενικότερη παιδεία και γνώση περί του αντικειμένου της είδησης.
- να ενημερώνει έγκυρα και έγκαιρα γιατί οι εξελίξεις είναι ραγδαίες.
- Να διακρίνει είδηση – σχόλιο
- Να τεκμηριώνει τις απόψεις του με επιχειρήματα.
- Να σέβεται τη νοημοσύνη , την προσωπικότητα και την αισθητική του δέκτη.
- Να αποφεύγει τη σκανδαλοθηρία
- Να είναι απαλλαγμένος από σκοπιμότητες και φανατισμούς.
- Να διατηρεί το ήθος , το αίσθημα ευθύνης και τη συναίσθηση ότι επιτελεί λειτούργημα.
- Να υπηρετεί την ελεύθερη έκφραση τη δημοκρατία και το διάλογο.
- Να δίνει έμφαση και προτεραιότητα στην σοβαρή είδηση.
¨ Ο δέκτης: - να αξιολογεί , να κρίνει τα μηνύματα που προσλαμβάνει.
- να ενημερώνεται από πολλές πηγές για να διασταυρώνει τις πληροφορίες.
- Να; Διαθέτει κοινωνικοπολιτική συνείδηση για να είναι σε θέση να διαμορφώνει άποψη
¨ Το κράτος: - να εξασφαλίσει για τους πολίτες της μια υγιή δημοκρατία.
- να συμβάλλει στην ελεύθερη διακίνηση των ιδεών .
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΩΤΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
πηγή: Λόγου Σπουδή , β Λυκείου
ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΕΚΠΟΝΗΣΗ – ΜΟΡΦΗ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ- ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΟΓΟΥ.
Για να καταρτιστεί διάγραμμα σε οποιασδήποτε μορφής παραγωγή γραπτού λόγου απαιτείται σαφής αντίληψη και γνώση για όσα έχουμε πρόθεση να αναφέρουμε. Επιπλέον ο συντάκτης με την εκπόνηση διαγράμματος έχει την ευκαιρία να ομαδοποιήσει τα δεδομένα του με τη σειρά που κρίνει σκόπιμη ενώ τέλος εξυπηρετεί το σκοπό για τον οποίο γράφεται ένα κείμενο , γι’ αυτό η εκπόνηση του είναι αναγκαία προεργασία.
Η μορφή ενός διαγράμματος είναι τυπική, αφορά στην διάρθρωση των μερών του κειμένου. Γι’ αυτό η οργάνωση του περιλαμβάνει τρία βασικά μέρη:
1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ : Είναι η εισαγωγή μας στο θέμα το οποίο καλούμαστε να πραγματευθούμε και χαρακτηρίζεται από κάποιες βασικές αρετές:
§ η εκφραστικότητα : να κινεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη ο οποίος θα σταθεί θετικά απέναντι στο κείμενο . Αυτό κατορθώνεται είτε με την ορθή λογική των ιδεών μας είτε με κάποιο λογοτεχνικό σχήμα.
§ Η προθετικότητα : ο πρόλογος πρέπει να δηλώνει το θέμα και την κατευθυντήρια ιδέα του συγγραφέα.
§ Η μεταβατικότητα : ο πρόλογος πρέπει να διευκολύνει τη μετάβαση στο κύριο μέρος με τις κατάλληλες λέξεις.
Είδη προλόγου: - γενική διαπίστωση , γνώμη με εγκυρότητα.
- ένας συλλογισμός σύμφωνος ή αντίθετος με το θέμα.
- Ένας συλλογισμός που οδηγεί από μια γενική θέση σε θέση πιο ειδική.
- Κάποιο σημαντικό ή χαρακτηριστικό γεγονός.
- Διασάφηση των μέρων του θέματος ή ορισμός.
- Ερώτηση
- Κάποιος στίχος ή λογοτεχνικό σχήμα σχετικός με το θέμα.
- Ένα αρχαίο γνωμικό.
- Η παρουσίαση δύο αντίθετων απόψεων.
- Μια παρομοίωση ή αναλογία.
2. ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ : Αποτελεί τον κορμό της έκθεσης, το μέρος στο οποίο ο γράφων αναπτύσσει τις σκέψεις και τα επιχειρήματα του. Για την συγγραφή του απαιτείται ορθή προεργασία που έγκειται : - στην διάρθρωση των παραγράφων
- στην ανάπτυξη επιχειρημάτων και ιδεών.
- Πληρότητα και σαφήνεια στο λόγο μας.
ΤΥΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ:
· Με αιτιολογία
· Με ορισμό
· Με σύγκριση – αντίθεση
· Με παραδείγματα
· Με διαίρεση
· Με αναλογία
· Συνδυάζοντας όλους τους παραπάνω τρόπους.
3. ΕΠΙΛΟΓΟΣ : Ο επίλογος οδηγεί στην ολοκλήρωση και την τελική εντύπωση τον αναγνώστη. Γι ‘ αυτό διακρίνεται και εκείνος από κάποιες βασικές αρετές:
§ Πρέπει να είναι σύντομος και περιεκτικός.
§ Να επικεντρώνεται στην κύρια ιδέα και να μην περιλαμβάνει θέσεις που δεν έχουν αναπτυχθεί στο κύριο μέρος.
§ Να διατυπώνεται με αυτοπεποίθηση.
§ Να εναρμονίζεται στο ύφος και τον τόνο με το μέρος της έκθεσης – εργασίας που έχει προηγηθεί.
ΕΙΔΗ ΠΡΟΛΟΓΟΥ: - Συμπυκνωτικός: συνοψίζει όσα έχουν προαναφερθεί και κλείνει το θέμα με μια κρίση – εκτίμηση.
- Δικαιολογητικός : αναφέρεται στη σύγχρονη στάση του γράφοντος σχετικά με το θέμα. Χρησιμοποιείται σε θέματα με αντικείμενο δυσεπίλυτα & διεθνή προβλήματα.
- Συμπερασματικός : συνοψίζει και εξάγει συμπέρασμα από τα επιχειρήματα που αναπτύχθηκαν.
- Ερωτηματικός : καταλήγει σε ερώτημα το οποίο έχει προκύψει από την πραγμάτευση του θέματος.
-Προφητικός : προβλέπει μελλοντικές εξελίξεις του ζητήματος που έχει αναπτυχθεί στο κύριο μέρος και βασίζεται στα επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν.
Τύπος διαγράμματος: Είναι γνωστό ότι δεν υπάρχουν στερεότυπα διαγράμματα αλλά αυτά ακολουθούν κάθε τύπο θέματος. Εφαρμόζοντας όσα είδαμε παραπάνω μπορούμε να κατασκευάσουμε έναν γενικό τύπο διαγράμματος με τα εξής στοιχεία :
¨ ΠΡΟΛΟΓΟΣ: - Θέμα
-Προσωπική Θέση(κατευθυντήρια ιδέα)
¨ ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ : -κύρια ιδέα/πληροφορία
-δευτερεύουσα ιδέα
-διασάφηση της δευτερεύουσας ιδέας
¨ ΕΠΙΛΟΓΟΣ: συμπέρασμα με αναφορά στην κύρια ιδέα.
ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ ΓΙΩΤΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
ΧΩΡΟΙ ΑΝΤΛΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ
Στα ερωτήματα – ζητήματα παραγωγής κειμένου που μας δίνονται και αφορούν τον τύπο ερωτήσεων με απόδειξη- αποτέλεσμα ζητείται από εμάς να αποδείξουμε την αξία ή την απαξία μιας έννοιας , μιας κατάστασης, ενός φαινομένου , να αναφέρουμε τις προεκτάσεις και να αναλύσουμε την αναγκαιότητα του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και το παρακάτω θέμα:
? Πως θα προσεγγίζατε το εν λόγω θέμα;
- Για να αναλυθεί και να αποδειχθεί στην ολότητα του το παραπάνω θέμα πρέπει να βρούμε τις εφαρμογές του σε όλους τους τομείς της ζωής του ανθρώπου όπου υπάρχουν εφαρμογές:
ΣΚΕΦΘΕΙΤΕ:
Πως μπορεί να επηρεάσει αυτός ο ρόλος τον πνευματικό τομέα;
Πως μπορεί να επηρεάσει τον ηθικό ή ψυχολογικό τομέα;
Τι επίδραση μπορεί να έχει στον τομέα της κοινωνικής ζωής του ατόμου;
Θα επιδράσει στην πολιτική κατεύθυνση του ατόμου και αν ναι πως;
Θα έχει αντίκτυπο στις επιλογές του ανθρώπου σε επίπεδο πολιτιστικό και εθνικό;
Αναλύστε τον νέο ρόλο του δασκάλου και την εφαρμογή του στη μετέπειτα ζωή του ατόμου.
Συνθέστε κατόπιν αυτά που βρήκατε σε ένα κείμενο 600 περίπου λέξεων.
