ΓΕΝΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

ΕΚΠΟΝΗΣΗ – ΜΟΡΦΗ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ- ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΟΓΟΥ.

Για να καταρτιστεί διάγραμμα σε οποιασδήποτε μορφής παραγωγή γραπτού λόγου απαιτείται σαφής αντίληψη και γνώση για όσα έχουμε πρόθεση να αναφέρουμε. Επιπλέον ο συντάκτης με την εκπόνηση διαγράμματος έχει την ευκαιρία να ομαδοποιήσει τα δεδομένα του με τη σειρά που κρίνει σκόπιμη ενώ τέλος εξυπηρετεί το σκοπό για τον οποίο γράφεται ένα κείμενο , γι’ αυτό η εκπόνηση του είναι αναγκαία προεργασία.

Η μορφή ενός διαγράμματος είναι τυπική, αφορά στην διάρθρωση των μερών του κειμένου. Γι’ αυτό η οργάνωση του περιλαμβάνει τρία βασικά μέρη:

1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ : Είναι η εισαγωγή μας στο θέμα το οποίο καλούμαστε να πραγματευθούμε και χαρακτηρίζεται από κάποιες βασικές αρετές:

§ η εκφραστικότητα : να κινεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη ο οποίος θα σταθεί θετικά απέναντι στο κείμενο . Αυτό κατορθώνεται είτε με την ορθή λογική των ιδεών μας είτε με κάποιο λογοτεχνικό σχήμα.

§ Η προθετικότητα : ο πρόλογος πρέπει να δηλώνει το θέμα και την κατευθυντήρια ιδέα του συγγραφέα.

§ Η μεταβατικότητα : ο πρόλογος πρέπει να διευκολύνει τη μετάβαση στο κύριο μέρος με τις κατάλληλες λέξεις.

Είδη προλόγου: - γενική διαπίστωση , γνώμη με εγκυρότητα.

- ένας συλλογισμός σύμφωνος ή αντίθετος με το θέμα.

- Ένας συλλογισμός που οδηγεί από μια γενική θέση σε θέση πιο ειδική.

- Κάποιο σημαντικό ή χαρακτηριστικό γεγονός.

- Διασάφηση των μέρων του θέματος ή ορισμός.

- Ερώτηση

- Κάποιος στίχος ή λογοτεχνικό σχήμα σχετικός με το θέμα.

- Ένα αρχαίο γνωμικό.

- Η παρουσίαση δύο αντίθετων απόψεων.

- Μια παρομοίωση ή αναλογία.

2. ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ : Αποτελεί τον κορμό της έκθεσης, το μέρος στο οποίο ο γράφων αναπτύσσει τις σκέψεις και τα επιχειρήματα του. Για την συγγραφή του απαιτείται ορθή προεργασία που έγκειται : - στην διάρθρωση των παραγράφων

- στην ανάπτυξη επιχειρημάτων και ιδεών.

- Πληρότητα και σαφήνεια στο λόγο μας.

ΤΥΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ:

· Με αιτιολογία

· Με ορισμό

· Με σύγκριση – αντίθεση

· Με παραδείγματα (ΑΛΕΞΗΣ ΤΟΤΣΙΚΑΣ, 1995) (ΑΛΕΞΗΣ ΤΟΤΣΙΚΑΣ, 1995)

· Με διαίρεση

· Με αναλογία

· Συνδυάζοντας όλους τους παραπάνω τρόπους.

3. ΕΠΙΛΟΓΟΣ : Ο επίλογος οδηγεί στην ολοκλήρωση και την τελική εντύπωση τον αναγνώστη. Γι ‘ αυτό διακρίνεται και εκείνος από κάποιες βασικές αρετές:

§ Πρέπει να είναι σύντομος και περιεκτικός.

§ Να επικεντρώνεται στην κύρια ιδέα και να μην περιλαμβάνει θέσεις που δεν έχουν αναπτυχθεί στο κύριο μέρος.

§ Να διατυπώνεται με αυτοπεποίθηση.

§ Να εναρμονίζεται στο ύφος και τον τόνο με το μέρος της έκθεσης – εργασίας που έχει προηγηθεί.

ΕΙΔΗ ΠΡΟΛΟΓΟΥ: - Συμπυκνωτικός: συνοψίζει όσα έχουν προαναφερθεί και κλείνει το θέμα με μια κρίση – εκτίμηση.

- Δικαιολογητικός : αναφέρεται στη σύγχρονη στάση του γράφοντος σχετικά με το θέμα. Χρησιμοποιείται σε θέματα με αντικείμενο δυσεπίλυτα & διεθνή προβλήματα.

- Συμπερασματικός : συνοψίζει και εξάγει συμπέρασμα από τα επιχειρήματα που αναπτύχθηκαν.

- Ερωτηματικός : καταλήγει σε ερώτημα το οποίο έχει προκύψει από την πραγμάτευση του θέματος.

-Προφητικός : προβλέπει μελλοντικές εξελίξεις του ζητήματος που έχει αναπτυχθεί στο κύριο μέρος και βασίζεται στα επιχειρήματα που χρησιμοποιήθηκαν.

Τύπος διαγράμματος: Είναι γνωστό ότι δεν υπάρχουν στερεότυπα διαγράμματα αλλά αυτά ακολουθούν κάθε τύπο θέματος. Εφαρμόζοντας όσα είδαμε παραπάνω μπορούμε να κατασκευάσουμε έναν γενικό τύπο διαγράμματος με τα εξής στοιχεία :

¨ ΠΡΟΛΟΓΟΣ: - Θέμα

-Προσωπική Θέση(κατευθυντήρια ιδέα)

¨ ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ : -κύρια ιδέα/πληροφορία

-δευτερεύουσα ιδέα

-διασάφηση της δευτερεύουσας ιδέας

¨ ΕΠΙΛΟΓΟΣ: συμπέρασμα με αναφορά στην κύρια ιδέα.

ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ ΓΙΩΤΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ